Oproepen van een dergelijke strekking komen we regelmatig tegen. In tweets, ingezonden brieven, artikelen en discussies op TV. Meestal geschreven of uitgesproken door artsen. Want het vertrouwen in artsen is niet meer vanzelfsprekend. Berichten over disfunctionerende artsen en maatschappen, declaratiefraude en andere ontluisterende praktijken die aan het licht komen, spelen hierin een rol. Maar er is meer aan de hand.
Een van de oorzaken van het afnemende vertrouwen in artsen is dat er een steeds grotere mismatch is ontstaan tussen de eisen die in de 21e eeuw gesteld worden aan artsen (vertaald in het officiële curriculum) en het verborgen curriculum. Om een voorbeeld te geven:
Een van de belangrijkste kapstokken waaraan medisch specialisten hun superioriteit ontlenen, is hun deskundigheid. Ze laten zich voorstaan op hun grote hoeveelheid kennis.
Aan deze superioriteit wordt echter van twee kanten geknabbeld:
In de eerste plaats, is de medische kennis zo gegroeid (en deze groei neem nog steeds toe), dat het gebied waarop een specialist werkelijk expert is, steeds smaller wordt. Daardoor is het gevaar, dat de specialist zaken over het hoofd ziet of negeert die buiten zijn expertise vallen, groter geworden. Daardoor wordt de aanpak van specialisten nog minder holistisch dan die al was en zijn patiënten navenant minder onder de indruk van de expertise van de specialist.
Aan de andere kant leven we in een land vol met hoogopgeleide mensen die ook nog vrijwel allemaal toegang hebben tot internet. Dat betekent dat patiënten toegang hebben tot heel veel informatie en de kennisvoorsprong van de arts veel kleiner geworden is. Zeker bij patiënten met chronische aandoeningen is de traditionele arts-patiënt relatie niet meer passend. En zij vormen in deze tijd de meerderheid van de patiënten.
De reactie van de beroepsgroep tot nu toe is vooral defensief en conservatief. Begrijpelijk, want mensen (en dus ook artsen) houden niet van verandering. Er wordt met beschuldigende vingers gewezen naar de pers en andere media, naar de verzekeraars, de politiek en vooral naar patiënten Zoals in het artikel dat de aanleiding vormde voor mijn eerste blog. Patiënten willen te veel, zijn te mondig, doen domme dingen (zoals gebruik maken van alternatieve zorg).
Vorige week nog kwam de orde van Medisch Specialisten met het voorstel voor een second opinion een eigen bijdrage te vragen. Alsof je vertrouwen kunt afdwingen.
Een bijzonder voorbeeld is, wat mij betreft, de omgang met 'no-shows' op het spreekuur. Ook hier zochten velen de oplossing is het opleggen van boetes aan patiënten die niet op hun afspraak verschenen. Maar in het de bijdrage van Bas Bloem aan TedxMaastricht in 2011 klik hier wordt (o.a.) duidelijk dat, wanneer artsen er in slagen zich aan de greep van het verborgen curriculum te ontworstelen, er een veel betere manier is om 'no-shows' te voorkomen. En om, voor de betreffende arts, ook meer plezier te beleven aan hun patientencontacten.
In mijn volgende blog zal ik schrijven over evidence based medicine en hoe deze, in intentie kwaliteitsverhogende, ontwikkeling soms het tegendeel veroorzaakt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten